Chuyển từ “cơ chế tự động” sang “trạng thái tỉnh thức” giúp ích gì cho nhà lãnh đạo?

Nhà lãnh đạo và đội ngũ có đang rơi vào “cơ chế tự động” (autopilot)?
Trong hành trình lãnh đạo và cống hiến, đôi khi, chúng ta bị mắc kẹt trong một chu kỳ lặp lại mệt mỏi, giống như một bản nhạc cũ được phát đi phát lại. Đây là biểu hiện của "cơ chế tự động", nơi các nhà lãnh đạo và đội ngũ làm việc một cách máy móc, thiếu sự suy xét và đánh mất kết nối với bản thân và mục tiêu công việc.

Làm sao để nhận biết bản thân đang rơi vào cơ chế tự động? Đó là khi chúng ta:

  • Làm việc máy móc: Thực hiện công việc theo thói quen mà không còn đặt câu hỏi tại sao hoặc suy nghĩ về mục đích.
  • Thiếu sáng tạo: Không tìm tòi hoặc thử nghiệm các phương pháp mới, dẫn đến kết quả công việc đơn điệu và không cải tiến.
  • Quyết định dựa trên kinh nghiệm cũ: Áp dụng những giải pháp từ quá khứ mà không xem xét tính phù hợp hiện tại.
  • Cảm giác mệt mỏi và không tận hưởng công việc: Cảm nhận công việc như một gánh nặng, thiếu đam mê và nhiệt huyết.

Cơ chế tự động trong quản lý và hoạt động hàng ngày có thể dẫn đến nhiều hậu quả tiêu cực cho cả lãnh đạo và nhân viên. Khi mọi người làm việc một cách vô thức, chỉ lặp lại các nhiệm vụ mà không cải tiến hoặc đổi mới, hiệu suất chung giảm sút. Do đó, thực hành mindfulness đóng vai trò quan trọng trong công việc, giúp mỗi cá nhân làm việc một cách có ý thức hơn, đồng thời kết nối mục tiêu cá nhân với sứ mệnh chung của tổ chức.

Chuyển dịch sang “trạng thái tỉnh thức” (Aware) sẽ giúp gì cho nhà lãnh đạo và tổ chức?
Trạng thái tỉnh thức không chỉ là một kỹ năng mà còn là sự thức tỉnh sâu sắc về những suy nghĩ và cảm xúc. Khi đạt được trạng thái này, cả các nhà lãnh đạo và đội ngũ đều nhận thức rõ ràng về mục tiêu, giá trị công việc và đưa ra những quyết định sáng suốt hơn.
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng trạng thái tỉnh thức mang lại nhiều lợi ích cho cả nhà lãnh đạo và đội ngũ của họ, bao gồm:

  • Tăng cường sự sáng tạo và đổi mới: Khích lệ mọi người thử nghiệm và áp dụng các phương pháp mới sẽ giúp làm mới môi trường làm việc.
  • Nâng cao hiệu suất công việc: Công việc được thực hiện với hiệu quả cao hơn nhờ vào mức độ tập trung và sự ý thức về mục tiêu và giá trị công việc.
  • Gắn kết mối quan hệ nơi làm việc: Trạng thái tỉnh thức giúp lãnh đạo và đội ngũ nhận thức rõ hơn về bản thân, đồng nghiệp và môi trường làm việc. Từ đó họ học cách kiểm soát cảm xúc tốt hơn, có xu hướng lắng nghe nhau nhiều hơn, tránh được những phản ứng tiêu cực trong công việc

Trạng thái tỉnh thức không chỉ mang lại lợi ích cho cá nhân người lãnh đạo mà còn tác động tích cực đến toàn bộ tổ chức:

  • Giữ chân nhân tài thông qua việc xây dựng môi trường làm việc gắn kết tích cực, đồng cảm và thấu hiểu lẫn nhau. 
  • Gia tăng được hiệu suất công việc và đột phá kinh doanh bằng sự tập trung sáng tạo của tập thể. Nhờ đó tổ chức không chỉ hoạt động hiệu quả mà còn phát triển vững chắc

Gợi ý 3 phương pháp để phát triển sự tỉnh thức:   
     1. Thực hành mindfulness:
Để phát triển sự tự nhận thức, bạn có thể bắt đầu bằng việc dành thời gian mỗi ngày để thực hành mindfulness. Thực hành mindfulness không chỉ giúp tăng cường sự hiện diện mà còn nâng cao sự nhận thức về bản thân và những gì đang diễn ra xung quanh ta. Một vài phút thực hành mỗi ngày thôi cũng sẽ mang sức mạnh rất lớn.
Thực hành quét cơ bản (Body Scan) là một phương pháp hiệu quả để rèn luyện sự tỉnh thức. Hằng ngày, hãy dành vài phút tập trung cảm nhận từng bộ phận trên cơ thể mà không cần phán xét. Điều này giúp bạn giảm căng thẳng, giữ tâm trí hiện tĩnh và làm việc hiệu quả hơn.

     2. Thực hành lắng nghe tỉnh thức (Mindful listening): 
Bên cạnh đó, thực hành lắng nghe tỉnh thức cũng rất quan trọng. Hãy lắng nghe để hiểu, không phải để phản hồi. Khi người khác nói, hãy tập trung hoàn toàn vào những gì họ đang chia sẻ. Điều này sẽ giúp bạn thấu hiểu và cảm thông hơn với người khác, từ đó xây dựng mối quan hệ tốt đẹp hơn trong công việc lẫn cuộc sống.

     3. Viết nhật ký suy nghĩ, cảm xúc (Journaling):
Việc viết nhật ký cũng là một phương pháp hiệu quả để phát triển sự tỉnh thức. Hằng ngày, hãy dành ít phút để viết ra những suy nghĩ, cảm xúc và những trải nghiệm mình gặp phải. Điều này không chỉ giúp bạn hiểu rõ hơn về bản thân mình mà còn về những việc xảy ra xung quanh, qua đó giúp bạn sống và làm việc một cách hiệu quả hơn. Đồng thời, sau mỗi sự kiện quan trọng, hãy dành ít phút để suy ngẫm về những gì đã xảy ra, những gì bạn đã học được và những gì có thể cải thiện. 
Ngoài ra, thực hành viết về lòng biết ơn hàng ngày, cũng là một cách tuyệt vời để nhận ra và trân trọng những điều tốt đẹp trong cuộc sống và công việc, từ đó tăng cường năng lượng tích cực và hạnh phúc.

Hội thảo về Mindfulness và Trí tuệ cảm xúc trong lãnh đạo
Trong bài thuyết trình “The Role of Mindfulness and Emotional Intelligence at work” tại Liên Hợp Quốc do Rich Fernandez – CEO của Seach Inside Yourself Leadership Institute (SIYLI) đã chia sẻ:

  • Tầm quan trọng của Mindfulness và Trí tuệ cảm xúc (EI): Rich Fernandez nhấn mạnh rằng Mindfulness và EI là nhưng kỹ năng quan trọng giúp cá nhân và tổ chức đạt được cá Mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc.
  • Ứng dụng trong tổ chức: Ông trình bày Mindfulness và EI cí thể được tích hợp vào mội trường làm việc để cải thiện sức khỏe tâm lý, giảm căng thẳng và tăng cường hiệu suất làm việc 
  • Bài thuyết trình cũng đề cập đến việc sử dụng Mindfulness và EI như những công cụ để thúc đẩy hòa bình, công lý và các thể chế mạnh mẽ, phù hợp với SDG số 16 của Liên Hợp Quốc.

Để hiểu rõ hơn về vai trò của mindfulness và trí tuệ cảm xúc trong công việc, cũng như cách áp dụng vào thực tiễn, hãy xem đoạn video dưới đây: 

Kết luận
Việc thực hành Mindfulness không đòi hỏi những nổ lực thay đổi lớn lao, mà chỉ cần  bắt đầu từ những hành động nhỏ như dành thời gian thiền định, lắng nghe hay suy ngẫm về công việc hằng ngày... Hãy thực hành Mindfulness ngay hôm nay để tìm được sự cân bằng, tập trung và kết nối sâu sắc hơn với chính bản thân mình. 

TIN CÙNG CHỦ ĐỀ
Khám phá kho học liệu phong phú bao gồm: các bài viết, video sâu sắc
và công cụ thực hành về chủ đề mindfulness và phát triển lãnh đạo.
PACE-MLV ©Copyright 2025