Nghiên cứu cho thấy, chỉ một phần nhỏ hạnh phúc (khoảng 10%) phụ thuộc vào hoàn cảnh của mỗi người. Vậy thì phần lớn hạnh phúc của chúng ta đến từ đâu?

Hạnh phúc là gì?

Hạnh phúc là trạng thái tinh thần hoặc cảm xúc tích cực, khi một người cảm thấy thỏa mãn, an vui, hoặc thậm chí là sung sướng. Không chỉ là kết quả của những thành công hay may mắn trong cuộc sống, hạnh phúc còn được nuôi dưỡng từ những mối quan hệ lành mạnh, sự tận hưởng và biết ơn những điều nhỏ nhặt hàng ngày, cũng như khả năng đối mặt và chấp nhận những thử thách một cách tích cực.

Mỗi người có thể có những hiểu biết và trải nghiệm về hạnh phúc khác nhau, phụ thuộc vào nền tảng văn hóa, cá nhân và những giá trị sống mà họ theo đuổi. Hạnh phúc không chỉ đơn thuần là niềm vui nhất thời, mà còn là sự trải nghiệm lâu dài, len lỏi vào từng khía cạnh của đời sống. Hạnh phúc là đích đến mà mỗi con người đều hướng đến, là động lực thúc đẩy chúng ta hành động và hoàn thiện bản thân.

Hạnh phúc là thứ mà mọi người tìm kiếm, tuy nhiên điều định nghĩa hạnh phúc có thể khác nhau ở mỗi người. Đối với nhiều người, hạnh phúc là khi thấy những người thân yêu của mình được khỏe mạnh, bình an, một số người khác lại nói rằng hạnh phúc là khi đạt được 1 điều gì đó, là nhu cầu là mục tiêu của mình hoặc của những người xung quanh. Hay khi không có điều gì cần phải lo lắng.

Nếu chúng ta nói một cách tổng quát, hạnh phúc có thể được tóm tắt bởi hai thành phần chính: 

• Sự cân bằng của cảm xúc: Nhìn chung trải nghiệm cảm giác tích cực hơn tiêu cực.
• Sự hài lòng trong cuộc sống: Chúng ta hài lòng như thế nào trong các lĩnh vực khác nhau của cuộc sống, chẳng hạn như các mối quan hệ, công việc, sở thích và mức độ cuộc sống phù hợp với các giá trị của chúng ta.

Hai quan điểm về hạnh phúc

Có hai quan điểm và định nghĩa phổ biến về hạnh phúc: hedonia và eudaimonia. Tâm lý học tích cực xem hạnh phúc từ cả hai khái niệm, và nhiều chuyên gia đồng ý rằng con người cần cả hạnh phúc khoái lạc và hạnh phúc eudaimonia để thịnh vượng hoặc hưng thịnh.

Hedonia 

Hedonia định nghĩa hạnh phúc là sự vắng mặt của nỗi đau hoặc sự đối lập của đau khổ. Nó gắn liền với niềm vui trong thời điểm hiện tại và tham gia vào những trải nghiệm hoặc hoạt động mang lại sự hài lòng hoặc cảm giác tích cực mà không đau khổ.

Hedonia đã bị mang tiếng xấu do tập trung vào việc tìm kiếm niềm vui bằng mọi phương tiện sẵn có. Tuy nhiên, điều này không hoàn toàn đúng, vì hạnh phúc theo chủ nghĩa khoái lạc cũng có thể có nghĩa là tự chăm sóc bản thân hoặc đáp ứng nhu cầu và mong muốn của bản thân mỗi người.

Eudaimonia 

Eudaimonia có nghĩa là hưng thịnh hoặc có một cuộc sống sung túc. Theo quan điểm này, hạnh phúc được định nghĩa là việc theo đuổi việc trở thành một người tốt hơn hoặc phát huy hết tiềm năng của mình. Nó được thúc đẩy bởi một mục đích cao cả hơn và gắn liền với việc thực hành các đức tính như lòng tốt, trí tuệ, lòng dũng cảm, sự điều độ và những đức tính khác.

Eudaimonia có vẻ vượt trội hơn hedonia, nhưng cả hai đều được kết nối và cần thiết để có một cuộc sống trọn vẹn.

Biểu hiện của hạnh phúc

Mặc dù nhận thức về hạnh phúc của mỗi người có thể khác nhau nhưng các nhà tâm lý học vẫn tìm kiếm những dấu hiệu quan trọng nhất định. Có các dấu hiệu phổ biến của hạnh phúc:

• Trải nghiệm những cảm xúc tích cực thường xuyên hơn những cảm xúc tiêu cực

• Luôn biết những điều nhỏ nhặt trong cuộc sống

• Có xu hướng có mối quan hệ lành mạnh với mọi người trong cuộc sống

• Hài lòng với điều kiện sống và hoàn cảnh của bản thân với cuộc sống của mình

• Tự hào về thành tích và sự tiến bộ của người khác

• Ưu tiên của bản thân là sống ở hiện tại

• Biết cách bình tĩnh khi có điều gì đó khiến bản thân căng thẳng

• Chăm sóc bản thân và đối xử với bản thân bằng lòng tốt, lòng trắc ẩn.

• Những người hạnh phúc đánh giá cao tất cả những điều tốt đẹp trong cuộc sống của họ hơn là tập trung vào những gì họ cho là mình còn thiếu. Những người hạnh phúc có tâm lý “ly nước đầy một nửa”.

• Ấm áp, ân cần, tôn trọng, hữu ích và dễ chịu khi ở bên. Họ không ghen tị, đố kỵ hay buôn chuyện, cũng không lãng phí thời gian để phàn nàn.

• Nhận ra và nắm bắt cơ hội cho những trải nghiệm, cuộc phiêu lưu và niềm vui mới. Chúng không cứng nhắc; không bị nhốt vào những thói quen vô nghĩa.

 

Lợi ích của hạnh phúc đối với con người

Hạnh phúc mang lại nhiều lợi ích liên quan đến việc sống một cuộc sống tốt đẹp hơn và tạo ra một xã hội lành mạnh và hiệu quả. Mặc dù điều quan trọng phải nhận ra là không thể và không nên hướng tới mục tiêu hạnh phúc 100% mọi lúc, nhưng sức khỏe của chúng ta phụ thuộc vào việc thỉnh thoảng trải nghiệm hạnh phúc. Đó là trải nghiệm những cảm xúc tích cực, thú vị và cảm giác được kết nối với cảm giác hài lòng trong cuộc sống. Trải nghiệm hạnh phúc rất quan trọng đối với sức khỏe thể chất và tinh thần của chúng ta.  

Cảm giác hạnh phúc và an lành mạnh mẽ hơn đã được chứng minh là dẫn đến các mối quan hệ tốt hơn, tăng cường kết nối xã hội và đóng góp cho cuộc sống của người khác, cũng như góp phần mang lại sức khỏe thể chất khỏe mạnh hơn.   

Dưới đây là một số lý do tại sao hạnh phúc lại quan trọng và có lợi:

Thúc đẩy thành công

Hạnh phúc thúc đẩy hoặc đi trước thành công. Nó làm tăng cơ hội thành công, vì hạnh phúc có thể giúp chúng ta hoạt động tốt hơn, làm việc hiệu quả hơn và đưa ra những quyết định hợp lý, sáng suốt hơn.

Mặc dù có nhiều tiền hơn hoặc trở nên nổi tiếng có thể mang lại cảm giác thành đạt nhưng điều đó không đảm bảo hạnh phúc lâu dài. Dành phần lớn cuộc đời để theo đuổi mục tiêu này đến mục tiêu khác có thể dẫn đến kiệt sức và khiến bản thân lo lắng hơn nữa. Duy trì sức khỏe sẽ giúp chúng ta có đầu óc tập trung, cảm thấy tràn đầy năng lượng và phấn đấu đạt được những điều mang lại ý nghĩa cho cuộc sống.

Duy trì mối liên kết lành mạnh và bền chặt hơn

Các mối quan hệ rất cần thiết cho cả sức khỏe tinh thần và cảm xúc. Những mối liên kết lành mạnh và yêu thương cho phép bản thân tận hưởng cuộc sống cũng như phát triển những thái độ và hành vi có thể giúp tạo ra những kết nối tốt hơn, bền chặt hơn. Và hạnh phúc cho phép chúng ta phát huy những điều tốt nhất ở bản thân và người khác, điều này có lợi cho các mối quan hệ xung quanh.

Các nghiên cứu cũng cho thấy mối liên hệ chặt chẽ giữa hạnh phúc và sự hài lòng trong hôn nhân. Những người hạnh phúc có xu hướng nhận được sự hỗ trợ về mặt xã hội và cảm xúc tốt hơn và hài lòng hơn với tình bạn cũng như các hoạt động nhóm của họ. Vì vậy, những người thể hiện sự hạnh phúc nhiều hơn sẽ hài lòng hơn với đối phương của mình.

Hạnh phúc làm giảm mức độ căng thẳng

Mức cortisol (hormone gây căng thẳng) tăng lên khi cơ thể bị căng thẳng liên tục. Điều này có thể dẫn đến các triệu chứng như đau nhức, thay đổi tâm trạng, kiệt sức,... Hạnh phúc hoặc thể hiện thái độ lạc quan có liên quan đến mức độ hormone thấp hơn, có lợi cho sức khỏe thể chất và tinh thần của chúng ta. Hạnh phúc có thể làm giảm mức độ căng thẳng và giúp bản thân xây dựng khả năng phục hồi .

Ngoài ra, điều này giải thích tại sao nhiều điều thúc đẩy hạnh phúc lại giúp giảm bớt căng thẳng. Chúng bao gồm tập thể dục hoặc hoạt động thể chất, dành thời gian với bạn bè và người thân, thư giãn, thực hiện những hành động tử tế hoặc chỉ làm điều gì đó mà bản thân giỏi.

Hạnh phúc dẫn đến tăng năng suất và khả năng sáng tạo

Nghiên cứu cho thấy những người hạnh phúc có năng suất cao hơn 12%. Họ ít có khả năng gặp phải các triệu chứng kiệt sức. Điều đáng lưu ý là nhân viên sẽ làm việc ở cấp độ cao hơn khi họ vui vẻ và gắn bó. Và họ hợp tác nhiều hơn khi làm việc với những người khác để đạt được mục tiêu của doanh nghiệp.

Ngoài việc cải thiện năng suất, hạnh phúc còn có thể tăng cường sự sáng tạo. Có mối liên hệ giữa sự lạc quan và cởi mở với những ý tưởng, trải nghiệm mới, nó giúp thúc đẩy những thói quen lành mạnh và phản ứng nhận thức. Sự sáng tạo có thể mang lại ý thức về mục đích, thúc đẩy những cảm xúc tích cực và giảm bớt căng thẳng, lo lắng.

Hạnh phúc có thể kéo dài tuổi thọ

Nghiên cứu cho thấy những người có trải nghiệm tích cực hơn tiêu cực sống lâu hơn. Sự lạc quan cũng có liên quan đến việc giảm nguy cơ đột quỵ, bệnh tim và kéo dài tuổi thọ.

Hơn nữa, những người lạc quan có xu hướng già đi một cách khỏe mạnh và tận hưởng nhiều năm không mắc bệnh mãn tính. Một trong những lý do chính cho điều này là những người lạc quan cảm thấy hài lòng và hài lòng hơn với cuộc sống của mình. Họ cũng có xu hướng khỏe mạnh hơn hoặc có những lựa chọn sống lành mạnh hơn – một yếu tố giúp kéo dài tuổi thọ.

Ngoài ra còn có mối liên hệ giữa sức khỏe được cải thiện và cảm xúc tích cực, bao gồm huyết áp thấp hơn, lượng đường trong máu tốt hơn và sức khỏe tim mạch tốt hơn.

Thúc đẩy sức khỏe tổng thể

Như đã đề cập, khi cảm thấy thoải mái, chúng ta có xu hướng đưa ra những quyết định sáng suốt và đúng đắn hơn về cuộc sống và sức khỏe của mình. Chúng ta chăm sóc cơ thể tốt hơn bằng cách năng động hơn, ngủ đủ giấc và ăn uống lành mạnh. Kết quả là, có ít khi phải dựa vào thực phẩm hoặc chất không lành mạnh, những thói quen không hiệu quả khác để nâng cao tâm trạng hoặc làm tê liệt cơn đau.

Một lý do khác khiến hạnh phúc có lợi cho sức khỏe tổng thể là nó giúp giảm căng thẳng. Do đó, điều này có nghĩa là mức độ hormone căng thẳng thấp hơn, đồng nghĩa với việc ít đau đớn hơn cũng như ít lo ngại về sức khỏe thể chất và tinh thần hơn. Hạnh phúc cũng có thể thúc đẩy sức khỏe tâm thần tốt hơn với việc giảm nguy cơ phát triển các triệu chứng liên quan đến lo lắng, trầm cảm và các bệnh tâm thần khác.

Những người hạnh phúc thì hào phóng và vị tha hơn 

Làm những điều tốt đẹp có thể khiến chúng ta hạnh phúc. Các nghiên cứu đã tiết lộ mối liên hệ chặt chẽ giữa những hành động vị tha và hạnh phúc. Trở nên hào phóng sẽ kích hoạt một vùng não liên quan đến sự hài lòng và chu kỳ khen thưởng. Điều này mang lại cho chúng ta cảm giác ấm áp, có thể giúp cải thiện tâm trạng và sức khỏe.

Giúp đỡ hoặc cho đi có thể khiến bản thân và người nhận hạnh phúc hơn. Tình nguyện, quyên góp và tham gia các dịch vụ cộng đồng là những cách mọi người cho đi và thể hiện sự hào phóng. Đó là một chu kỳ, khi những hành động tử tế tạo ra nhiều hạnh phúc hơn và thậm chí thúc đẩy bản thân giúp đỡ người khác thường xuyên hơn.

10 Bí quyết giúp sống hạnh phúc hơn

Cách tốt nhất để đạt được bất kỳ mục tiêu nào là bắt đầu bằng những hành động nhỏ và cụ thể. Sau khi thực hiện những điều này một thời gian, chúng sẽ trở thành thói quen – những thứ phù hợp với cuộc sống hàng ngày mà không cần phải suy nghĩ quá nhiều về chúng. Đó là lúc chúng ta chuyển sang xây dựng một thói quen mới hàng ngày. Đạt được những mục tiêu nhỏ, cụ thể có thể góp phần tạo nên hạnh phúc lớn!

Chăm sóc sức khỏe thể chất và tinh thần

Ăn uống lành mạnh và đầy đủ dinh dưỡng không chỉ giúp cơ thể khỏe mạnh mà còn tác động tích cực đến tâm trạng và năng lượng. Tập thể dục thường xuyên và ngủ đủ giấc cũng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tốt và giảm bớt căng thẳng. Bên cạnh đó, các hoạt động thư giãn như thiền, yoga hay dành thời gian trong thiên nhiên không chỉ giúp bản thân tĩnh tâm mà còn cải thiện sự tập trung và sáng tạo. Những hoạt động này tạo ra một vòng lặp lành mạnh, nâng cao chất lượng cuộc sống và đem lại cảm giác hạnh phúc bền vững.

Biết ơn cả những điều nhỏ nhất

Biết ơn những điều nhỏ nhặt trong cuộc sống thực sự là một phần quan trọng của công thức cho hạnh phúc. Khi dành thời gian để nhận ra và cảm ơn cho những điều tưởng chừng như bình thường hoặc không đáng kể, chúng ta mở rộng khả năng nhìn nhận thế giới xung quanh mình theo cách tích cực hơn. Nó giúp giảm bớt căng thẳng, tăng cường cảm giác về sự thỏa mãn và kết nối với người khác. Khi nhìn nhận cuộc sống qua lăng kính của lòng biết ơn, mỗi khoảnh khắc đều có thể trở thành nguồn cảm hứng và niềm vui. Điều này, lâu dài, có thể dẫn đến một cuộc sống hạnh phúc hơn và có ý nghĩa hơn.

Kết nối với người khác

Việc kết nối với người khác được coi là một trong những bí quyết quan trọng để sống hạnh phúc vì nó phản ánh nhu cầu cơ bản của con người về mối quan hệ và cảm giác thuộc về một cộng đồng. Việc tương tác và chia sẻ cuộc sống với người khác, giúp chúng ta không chỉ tìm thấy sự ủng hộ và an ủi trong những thời điểm khó khăn mà còn cảm thấy được đánh giá cao và yêu thương. Những mối quan hệ này mang lại một nguồn sức mạnh tinh thần, giảm bớt cảm giác cô đơn và tăng cường sức khỏe tinh thần.

Ngoài ra, việc kết nối với người khác còn giúp chúng ta phát triển các kỹ năng xã hội, từ đó học cách hiểu và phản ứng lại với cảm xúc của người khác một cách tích cực. Quan trọng hơn, qua mỗi mối quan hệ, chúng ta học hỏi được những bài học mới, trải nghiệm mới, từ đó mở rộng hiểu biết và thế giới quan, làm phong phú thêm kinh nghiệm sống của bản thân.

Học điều mới mỗi ngày

Việc tìm hiểu và khám phá những kiến thức mới, não bộ chúng ta sẽ sản sinh ra dopamine, một loại hóa chất gây cảm giác thích thú và hưng phấn. Liên tục học hỏi không chỉ tăng cường trí tuệ mà còn giúp mở rộng các mối quan hệ xã hội thông qua các hoạt động nhóm hay các khóa học tập thể, từ đó tăng cường cảm giác kết nối và hỗ trợ lẫn nhau. Tất nhiên, mọi người sẽ có cảm nhận và trải nghiệm khác nhau về hạnh phúc, nhưng việc học hỏi liên tục chắc chắn là một cách hiệu quả để cải thiện chất lượng cuộc sống và tăng cường sự tự tin, tự tôn.

Sống ở hiện tại

Điều này bởi lẽ khi tập trung vào hiện tại, chúng ta có thể giảm bớt lo lắng về tương lai và những hối tiếc về quá khứ, từ đó giải phóng tâm trí khỏi những gánh nặng không cần thiết. Việc định hướng sự chú ý và năng lượng vào những gì đang diễn ra ngay lúc này giúp mỗi người trải nghiệm cuộc sống một cách sâu sắc hơn và cảm nhận được giá trị của những điều nhỏ nhặt xung quanh. Bằng cách sống chậm lại và quan sát thấu đáo, không chỉ nhận thức về bản thân được cải thiện mà chúng ta còn có thể xây dựng mối quan hệ tích cực và bền chặt hơn với người khác.

Lối sống tối giản

Trong bối cảnh hiện đại, nơi mà cuộc sống thường xuyên bị áp lực bởi sự phức tạp và tốc độ không ngừng của công nghệ và tiêu dùng, việc giảm thiểu, đơn giản hóa không gian sống và lựa chọn tiêu dùng có thể mang lại sự thanh thản và giúp chúng ta tập trung vào những gì thực sự quan trọng. Lối sống tối giản không chỉ giúp giảm bớt stress do quản lý quá nhiều đồ đạc và cam kết, mà còn thúc đẩy một cách tiếp cận sâu sắc hơn đối với cuộc sống, nơi chất lượng được đề cao hơn số lượng.

Việc này có thể dẫn đến một cuộc sống hài lòng hơn, khi mà các mối quan hệ, sự nghiệp và sở thích cá nhân được đặt lên hàng đầu thay vì việc tìm kiếm sự thỏa mãn qua vật chất. Tuy nhiên, điều quan trọng là mỗi người cần xác định mức độ tối giản phù hợp với bản thân để đạt được sự cân bằng và hạnh phúc trong cuộc sống của mình.

Ngắt kết nối với Internet

Trong thế giới hiện đại, khi mà công nghệ và kết nối phát triển như vũ bão, việc liên tục tiếp xúc với thông tin và mạng xã hội có thể gây ra căng thẳng, mệt mỏi và peer pressure (áp lực đồng trang lứa). Khi ngắt kết nối với Internet, chúng ta có cơ hội tái tạo năng lượng, tập trung vào các mối quan hệ trực tiếp và dành thời gian cho bản thân, cải thiện chất lượng cuộc sống và tăng cường cảm giác thỏa mãn, hạnh phúc. Việc này còn giúp giảm thiểu sự phụ thuộc vào sự xác nhận từ người khác qua mạng xã hội, giúp mỗi người chúng ta phát triển một cái nhìn sâu sắc hơn về bản thân và những gì thực sự mang lại hạnh phúc, mang lại giá trị cho mình.

Viết nhật ký

Việc tự mình viết ra những trải nghiệm, dù là niềm vui hay nỗi buồn, đều là cơ hội để nhìn nhận và xử lý các vấn đề một cách sâu sắc hơn. Nó không chỉ giúp cải thiện tâm trạng mà còn khuyến khích sự tự giác và phản tỉnh cá nhân, giúp con người chấp nhận và hiểu biết sâu sắc hơn về bản thân, cuộc sống xung quanh. Ngoài ra, việc viết nhật ký cũng giúp người viết cảm thấy được lắng nghe và quan tâm đến chính mình, là yếu tố quan trọng trong việc xây dựng một cuộc sống hạnh phúc và ý nghĩa.

Sống có kế hoạch, mục tiêu

Có một kế hoạch rõ ràng và mục tiêu cụ thể, chúng ta có xu hướng cảm thấy cuộc sống của mình có ý nghĩa và hướng đi rõ ràng hơn. Yếu tố này giúp giảm bớt cảm giác mất phương hướng hay lãng phí thời gian, tạo một cảm giác an tâm và tự tin. Mục tiêu cũng là động lực thúc đẩy chúng ta không ngừng nỗ lực và vượt qua khó khăn để phát triển bản thân. Tuy nhiên, quan trọng là phải đặt ra những mục tiêu phù hợp với khả năng và điều kiện của bản thân để tránh cảm giác quá tải và áp lực không cần thiết. 

Đừng ganh ghét, đố kỵ

Ganh ghét và đố kỵ thường xuất phát từ sự so sánh bản thân với người khác, dẫn đến những cảm xúc tiêu cực như bất an, thất vọng và không hài lòng với những gì mình có. Khi con người tập trung vào những điểm mạnh và thành tựu của bản thân thay vì so sánh với người khác, họ sẽ cảm thấy tự tin và an toàn hơn. Việc nuôi dưỡng tình cảm tích cực và lòng biết ơn cũng là chìa khóa để giải phóng bản thân khỏi vòng xoáy của ganh ghét và đố kỵ, hướng tới việc xây dựng mối quan hệ lành mạnh với người khác và với chính mình.

Hạnh phúc không phải lúc nào cũng rực rỡ với những gam màu chói lọi, đôi khi hạnh phúc là những bình dị trong một khoảnh khắc như một cái ôm ấm áp, một nụ cười của người xa lạ, hay một tách trà nóng vào buổi sáng sớm. Cảm nhận một số cảm xúc tích cực mỗi ngày có ảnh hưởng lớn đến hạnh phúc và sức khỏe của chúng ta. Đó là lý do tại sao việc làm những điều mang lại cho chúng ta cảm xúc tích cực lại rất quan trọng.