Kỹ năng lãnh đạo là gì?

Kỹ năng lãnh đạo là khả năng của một cá nhân trong việc hướng dẫn, ảnh hưởng và truyền cảm hứng cho một nhóm hoặc tổ chức nhằm đạt được mục tiêu chung. Kỹ năng lãnh đạo bao gồm nhiều yếu tố quan trọng, từ khả năng ra quyết định, giao tiếp hiệu quả, đến khả năng phát triển và động viên đội ngũ.

Mục tiêu của việc nâng cao khả năng lãnh đạo là giúp người lãnh đạo đạt được các mục tiêu chung của tổ chức, nhóm hoặc cá nhân. Cụ thể:

• Tạo ra tầm nhìn rõ ràng: Người lãnh đạo cần xác định và truyền đạt một tầm nhìn chiến lược, giúp tất cả thành viên trong tổ chức hiểu rõ mục tiêu dài hạn và hướng đi chung.
• Khuyến khích sự hợp tác và làm việc nhóm: Nâng cao khả năng lãnh đạo giúp người lãnh đạo xây dựng môi trường làm việc tích cực, thúc đẩy sự hợp tác và gắn kết giữa các thành viên trong nhóm.
• Ra quyết định hiệu quả: Kỹ năng lãnh đạo giúp người lãnh đạo đưa ra các quyết định sáng suốt và nhanh chóng trong những tình huống phức tạp, đảm bảo mục tiêu tổ chức luôn được hoàn thành đúng tiến độ.
• Tạo động lực và phát triển đội ngũ: Lãnh đạo tài ba không chỉ quản lý mà còn truyền cảm hứng, giúp phát triển năng lực của từng thành viên, từ đó thúc đẩy sự phát triển chung của tổ chức.
• Giải quyết xung đột và duy trì sự hài hòa: Nâng cao kỹ năng lãnh đạo giúp người lãnh đạo giải quyết các vấn đề, xung đột nội bộ một cách hiệu quả, đảm bảo sự hòa hợp và ổn định trong tổ chức.
• Đảm bảo sự bền vững và phát triển lâu dài: Một nhà lãnh đạo giỏi không chỉ tập trung vào kết quả ngắn hạn mà còn xây dựng chiến lược dài hạn để đảm bảo sự phát triển bền vững cho tổ chức.
• Tạo dựng niềm tin và uy tín: Kỹ năng lãnh đạo giúp người lãnh đạo xây dựng sự tin tưởng từ đội ngũ và các bên liên quan, tạo nền tảng vững chắc cho sự thành công lâu dài.

Việc nâng cao kỹ năng lãnh đạo giúp các nhà lãnh đạo ra quyết định chính xác và dẫn đầu thị trường

10 Kỹ năng lãnh đạo cần có

Kỹ năng lãnh đạo

Kỹ năng lãnh đạo là khả năng định hướng, ảnh hưởng và dẫn dắt người khác cùng đạt tới một mục tiêu chung. Nói cách khác, lãnh đạo là khả năng “ảnh hưởng và dẫn dắt một nhóm người đạt mục tiêu chung”​. Kỹ năng này không phụ thuộc vào chức danh, bất kỳ ai trong tổ chức cũng có thể thể hiện phẩm chất lãnh đạo khi họ biết tạo ảnh hưởng tích cực đến người xung quanh. 

Khả năng lãnh đạo hiệu quả giúp thúc đẩy thành công của đội nhóm và tổ chức, giúp gắn kết mọi người, xây dựng tầm nhìn chung và thúc đẩy hợp tác, tin cậy lẫn nhau​.

Kỹ năng quản lý

Peter Drucker: “Quản lý là làm đúng mọi việc, lãnh đạo là làm đúng việc”. Nếu lãnh đạo liên quan đến việc xác định “đúng mục tiêu” thì quản lý tập trung vào “thực hiện mục tiêu đúng cách”. Nhà quản lý giỏi đảm bảo rằng các nhiệm vụ được sắp xếp hợp lý, đúng người đúng việc, hoàn thành đúng thời hạn và trong phạm vi ngân sách.

Kỹ năng quản lý vững vàng sẽ giúp các nhà lãnh đạo kiểm soát công việc tốt hơn, giảm stress cho cả đội và tạo tiền đề để phát huy các kỹ năng lãnh đạo khác. Khi lãnh đạo vừa xác định được mục tiêu đúng (lãnh đạo) vừa biết cách thực thi hiệu quả (quản lý), bạn sẽ dẫn dắt đội ngũ tới thành công một cách bền vững và có trật tự.

Kỹ năng kiểm soát cảm xúc

Theo các chuyên gia về trí tuệ cảm xúc (Emotional Intelligence), tự quản lý bản thân bao gồm việc “quản lý cảm xúc của bạn một cách lành mạnh, chủ động kiềm chế bản thân, giữ đúng cam kết và thích ứng linh hoạt khi hoàn cảnh thay đổi”​

Trong môi trường công việc nhiều áp lực, cảm xúc tiêu cực có thể bùng phát bất cứ lúc nào – ví dụ như tức giận khi dự án gặp trục trặc, lo lắng trước một quyết định khó khăn, hay thất vọng khi nhân viên mắc lỗi. Nếu lãnh đạo không kiểm soát tốt cảm xúc, họ dễ phản ứng thái quá: quát mắng nhân viên, đưa ra quyết định vội vàng thiếu suy nghĩ hoặc bi quan bỏ cuộc. Những phản ứng này ảnh hưởng xấu đến tinh thần đội ngũ và chất lượng công việc.

Ngược lại, lãnh đạo có EQ cao biết điều chỉnh cảm xúc để không ảnh hưởng tiêu cực đến quyết định”. Họ bình tĩnh phân tích tình huống, tách bạch yếu tố cảm xúc khỏi dữ kiện khách quan, từ đó lựa chọn phương án giải quyết tối ưu. Nghiên cứu cho thấy những lãnh đạo giỏi về trí tuệ cảm xúc có thể giải quyết xung đột nhanh hơn tới 65% so với đồng nghiệp, nhờ họ giữ được sự bình tĩnh và sáng suốt.

Các nhà lãnh đạo cần có khả năng kiểm soát cảm xúc và tạo dựng môi trường làm việc hiện đại

Kỹ năng truyền cảm hứng

Truyền cảm hứng là khả năng thổi bùng động lực, đam mê và tinh thần làm việc hăng say trong đội ngũ thông qua tầm nhìn, sự gương mẫu và tương tác tích cực. Một nhà lãnh đạo có kỹ năng này sẽ khiến nhân viên tin tưởng và sẵn sàng cống hiến hết mình, không chỉ vì nghĩa vụ công việc mà còn vì họ cảm thấy được truyền năng lượng và ý nghĩa. 

Ngược lại, nếu thiếu cảm hứng, nhân viên dễ rơi vào trạng thái “làm cho xong việc”, thiếu nhiệt huyết và ít gắn bó với tổ chức. Đặc biệt, trong các thời điểm khó khăn, thông qua kỹ năng này, các nhà lãnh đạo có thể mang đến: một lời động viên đúng lúc, một định hướng tích cực có thể thắp lại hy vọng và giữ chân nhân viên ở lại chiến đấu cùng công ty. 

Kỹ năng lắng nghe

“Lắng nghe là một trong những kỹ năng lãnh đạo bị đánh giá thấp nhất. Nhiều lãnh đạo nghĩ rằng cứ có tai thì nghe được, nhưng thực tế họ ít khi thực sự lắng nghe.”- Randy Conley

Với các nhà lãnh đạo, khả năng lắng nghe là việc lắng nghe một cách chủ động, tập trung và thấu hiểu những điều người khác truyền đạt, sau đó đưa ra phản hồi phù hợp.  Chỉ khi thực sự lắng nghe nhân viên, các nhà lãnh đạo mới hiểu rõ vấn đề họ gặp phải, ý tưởng họ đề xuất hay phản hồi từ họ về quyết định của bạn. Ngược lại, nếu nghe hời hợt, dễ bỏ sót chi tiết quan trọng hoặc hiểu lầm ý, dẫn đến quyết định sai lầm. 

Ngoài ra, việc lắng nghe chủ động còn tạo nên sự tôn trọng và tin cậy. Nhân viên cảm thấy được coi trọng khi sếp lắng nghe ý kiến mình, dù ý kiến đó có được áp dụng hay không. Điều này thúc đẩy họ cởi mở chia sẻ hơn, không sợ bị phớt lờ, từ đó nâng cao tính gắn kết trong tập thể.

Kỹ năng ra quyết định

Nhà lãnh đạo thường xuyên phải đưa ra các quyết định lớn nhỏ – từ chiến lược kinh doanh đến giải quyết vấn đề hàng ngày. Quyết định đúng sẽ định hướng tổ chức đi đúng hướng và gặt hái thành công, trong khi quyết định sai lầm có thể gây thiệt hại nghiêm trọng. Một người lãnh đạo với kỹ năng ra quyết định tốt sẽ tạo dựng được niềm tin nơi đội ngũ, vì họ thấy sếp của mình tự tin và minh bạch trong định hướng. 

Để nâng cao khả năng ra quyết định, các nhà lãnh đạo cần:

• Luôn tìm hiểu kỹ hoàn cảnh, số liệu trước khi quyết định.
• Sử dụng các phương pháp như lập bảng ưu-nhược điểm cho từng phương án.
• Lắng nghe lời khuyên từ các chuyên gia hoặc thành viên đội ngũ có kinh nghiệm.
• Bắt đầu bằng những quyết định nhỏ để tích lũy kinh nghiệm, sau đó dần dần xử lý các quyết định lớn hơn.
• Học hỏi từ các quyết định sai lầm trong quá khứ cũng giúp cải thiện khả năng này.

Kỹ năng giao tiếp

Kỹ năng giao tiếp là khả năng truyền đạt thông tin một cách rõ ràng và hiệu quả đến người khác, bao gồm cả giao tiếp bằng lời nói, văn bản và ngôn ngữ cơ thể. Đối với nhà lãnh đạo, giao tiếp hiệu quả cho phép họ cung cấp thông tin và định hướng cần thiết cho đội nhóm của mình​. Nó bao gồm việc trình bày mục tiêu, hướng dẫn công việc, lắng nghe ý kiến phản hồi và thuyết phục người khác. Giao tiếp tốt giúp đảm bảo mọi thành viên hiểu đúng thông điệp và gắn kết với tầm nhìn của tổ chức.

Một nhà lãnh đạo giỏi sử dụng giao tiếp để thiết lập môi trường làm việc tích cực và minh bạch​. Họ truyền cảm hứng cho nhân viên thông qua lời nói, tạo dựng niềm tin và sự hiểu biết lẫn nhau. Khi giao tiếp hiệu quả, lãnh đạo có thể giải thích rõ ràng kỳ vọng công việc, kịp thời chia sẻ thông tin quan trọng và xử lý hiểu lầm trước khi chúng trở thành xung đột. Ngược lại, giao tiếp kém có thể dẫn đến hiểu sai ý, mất đoàn kết nhóm và giảm hiệu suất làm việc.

Xây dựng mối quan hệ lâu dài và tích cực nhằm tăng sự gắn kết nơi làm việc

Kỹ năng giải quyết xung đột

Xung đột trong môi trường làm việc có thể xảy ra do khác biệt về quan điểm, lợi ích hoặc phong cách làm việc. Kỹ năng giải quyết xung đột giúp lãnh đạo xoa dịu căng thẳng, biến mâu thuẫn thành cơ hội cải thiện hiểu biết lẫn nhau thay vì để nó leo thang tiêu cực. Bằng cách giải quyết xung đột khéo léo, lãnh đạo giữ được tinh thần đồng đội, giúp mọi người tập trung vào mục tiêu chung thay vì bất hòa cá nhân. 

Để tăng kỹ năng giải quyết xung đột, các nhà lãnh đạo có thể:

• Lắng nghe kỹ cả hai phía xung đột, cố gắng thấu hiểu cảm xúc và quan điểm của họ trước khi phản hồi.
• Khi đối mặt tranh cãi, cần giữ cái đầu lạnh, không thiên vị bên nào.
• Nâng cao kỹ năng thương lượng, đàm phán để tìm giải pháp win-win (đôi bên cùng có lợi).
• Xây dựng văn hóa làm việc tôn trọng, cởi mở. Khi có bất đồng, khuyến khích nhân viên trao đổi thẳng thắn trên tinh thần xây dựng, tuân thủ quy trình giải quyết đã đề ra.

Kỹ năng đàm phán

Kỹ năng đàm phán là một trong những “vũ khí bí mật” giúp nhà lãnh đạo đạt được sự đồng thuận, giải quyết xung đột và thúc đẩy các mục tiêu chiến lược. Một nhà lãnh đạo giỏi không chỉ biết cách bảo vệ lợi ích của tổ chức mà còn phải khéo léo tìm ra điểm chung với đối tác, nhân viên hoặc các bên liên quan. 

Trong một cuộc thương thảo hợp đồng, thay vì chỉ tập trung vào việc “thắng”, nhà lãnh đạo có thể lắng nghe nhu cầu của đối phương, đặt câu hỏi thông minh như “Điều gì thực sự quan trọng với bạn trong thỏa thuận này?” để từ đó đề xuất giải pháp đôi bên cùng có lợi.

Kỹ năng quản lý thay đổi

Trong một thế giới không ngừng biến động, kỹ năng quản lý thay đổi trở thành “kim chỉ nam” để nhà lãnh đạo dẫn dắt tổ chức vượt qua những cơn sóng dữ. Thay đổi có thể là việc áp dụng công nghệ mới, tái cấu trúc đội ngũ hay điều chỉnh chiến lược kinh doanh – tất cả đều đòi hỏi nhà lãnh đạo phải có tầm nhìn rõ ràng và khả năng truyền cảm hứng. 

Tuy nhiên, quản lý thay đổi không chỉ là việc “nói hay”. Nhà lãnh đạo cần biết cách đối mặt với sự kháng cự – điều gần như không thể tránh khỏi. Họ có thể tổ chức các buổi họp nhỏ để lắng nghe ý kiến, giải đáp thắc mắc và thậm chí mời những nhân viên chủ chốt tham gia vào quá trình lập kế hoạch, khiến họ cảm thấy mình là một phần của sự thay đổi thay vì bị ép buộc.  

Các nhà lãnh đạo cần có kỹ năng quản lý sự thay đổi để giúp đội ngũ vượt qua khó khăn

Những nhà lãnh đạo tài ba luôn biết cách khai thác sức mạnh của đội ngũ và giúp họ phát triển toàn diện. Việc nâng cao các kỹ năng lãnh đạo không chỉ là lợi ích cá nhân mà còn là chìa khóa giúp tổ chức tiến xa hơn trong môi trường cạnh tranh khốc liệt hiện nay.